SKÁLD.IS

Auður Ava Ólafsdóttir fæddist í Reykjavík árið 1958.

Auður Ava er menntuð sem listfræðingur og var um árabil lektor og síðan dósent í listfræði við Háskóla Íslands. Hún hefur einnig kennt listfræði og listasögu við Leiklistarskóla Íslands og var um tíma forstöðumaður Listasafns Háskóla Íslands. Auður hefur sett upp myndlistarsýningar og fjallað um myndlist og listasögulegt efni í ýmsum fjölmiðlum.

Auður Ava hefur skrifað átta skáldsögur. Fyrsta skáldverk hennar var skáldsagan Upphækkuð jörð sem kom út árið 1998. Önnur skáldsagan, Rigning í nóvember, kom síðan út árið 2004 og sú þriðja, Afleggjarinn, 2007. Þessar þrjár skáldsögur eiga það sameiginlegt að fjalla um börn og samskipti þeirra við forráðamenn sína sem eru þó ekki endilega foreldrar þeirra. Raunar eru tjáning, samskipti og samskiptaleysi einskonar leiðarstef í verkum skáldkonunnar.

Skáldsagan Ör kom út árið 2016 en hún fékk einkar góðar viðtökur og var margverðlaunuð bæði hérlendis og erlendis. Í sögunni er fjallað um meginspurningar mannlegrar tilveru: lífið, dauðann og ástina. Sársauki leikur stórt hlutverk í sögunni og hugmyndir um karlmennskuna eru eins og stef í verkinu sem er hvorttveggja í senn ferða- og þroskasaga aðalpersónunnar. Auður Ava skrifaði verkið fyrst sem leikrit en það var þó ekki sett á svið fyrr en eftir útgáfu skáldsögunnar. Hún hefur skrifað fjögur leikrit til viðbótar en öll hafa þau verið sýnd á sviði ef frá er talið leikritið Lán til góðverka sem er útvarpsleikrit. Verkin eiga það sameiginlegt að vera fremur óhefðbundin en einkar áhugaverð.

Skáldsagan Ungfrú Ísland kom út árið 2018 en í henni er ferðast aftur til fortíðar því sagan gerist að mestu í Reykjavík árið 1963. Á raunsannan hátt er vel dregið fram hve erfitt það var að vera ung kona með skáldagrillur á Íslandi á síðustu öld þegar bókmenntaheimurinn var enn afar karllægur. Um leið er einnig gerð grein fyrir flókinni stöðu samkynhneigðra á þessum tíma. Eins og í fyrri verkum Auðar er mennskan einnig miðlægt umfjöllunarefni skáldsögunnar Dýralífs sem kom út árið 2020. Sú saga er brotakenndara verk en fyrri sögur höfundar. Þar leikur Auður sér á áhugaverðan hátt með andstæðurnar myrkur og ljós; fæðing og dauði; í þeim tilgangi að fjalla um þversagnir mannsins sem getur bæði verið grimmasta dýrategundin og sú brotthættasta að mati höfundar.

Auður Ava sendi frá sér sína fyrstu ljóðabók, Sálminn um glimmer, árið 2010. Sú bók inniheldur eitt langt ljóð þar sem að einhverju leyti er tekist á við menningararfinn, þjóðsögurnar og bókmenntirnar.

Einkennandi fyrir verk Auðar Övu eru óvenjuleg efnistök, vel skapaðar persónur og lágstemmdur húmor. Allt frá upphafi hefur hún markvisst reynt að afbyggja hugmyndir lesenda um karlmennsku og kvenleika í verkum sínum og spurt forvitnilegra spurninga um mennskuna. Þekking Auðar Övu á listfræði setur gjarnan mark sitt á skrif hennar en þau eru einatt bæði myndræn og táknræn. Textinn hennar eru iðulega afar ljóðrænn en hún leikur sér auk þess oft með formið og brýtur markvisst upp prósann eins og má til dæmis sjá í skáldsögunum Undantekningin, Ör og Dýralíf.

Auður hefur hlotið margvíslegar viðurkenningar fyrir bækur sínar, bæði heima og erlendis. Hún hefur fjórum sinnum verið tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna og tvisvar til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs. Bæði þessi verðlaun hlaut hún síðan fyrir skáldsöguna Ör.

Afleggjarinn er margverðlaunuð bók, meðal annars hlaut hún Menningarverðlaun DV og Fjöruverðlaunin árið 2008 og tilnefningu til Bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs árið 2009. Skáldsagan vakti einnig mikla athygli í Frakklandi þegar hún kom þar út í þýðingu Catherine Eyjólfsson sem Rosa Candida árið 2010. Franska þýðingin verðlaunuð í Quebec í Kanada vorið 2011.

Haustið 2019 hlaut Auður frönsku Médici-verðlaunin fyrir Ungfrú Ísland í flokki erlendra bóka. Bókin kom út í Frakklandi það haust í þýðingu Erics Boury, sem Miss Islande. Verðlaunin eru veitt bæði frönskum og þýddum skáldsögum. 2022 hlaut Miss Islande svo önnur frönsk bókmenntaverðlaun, San Clemente Rosalía verðlaunin en þau eru veitt af ungu fólki í framhaldsskólum landsins í samvinnu við stofnunina Rosalía de Castro í Santiago de Compostela sem kennd er við samnefnt skáld.

Auður Ava býr í Reykjavík. Hún á tvær uppkomnar dætur.