SKÁLD.IS

Konur skrifa um konur sem skrifa

Jóna Guðbjörg Torfadóttir10. mars 2020

Níu konur tilnefndar!

Í gærdag voru níu konur tilnefndar til Barnabókaverðlauna Reykjavíkurborgar og sex karlar. Verðlaunin eru veitt í þremur flokkum:

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI FRUMSAMINNA BÓKA:

  • Ragnhildur Hólmgeirsdóttir: Villueyjar. Björt gaf út.

  • Hildur Knútsdóttir: Nornin. JPV gaf út.

  • Margrét Tryggvadóttir: Kjarval: málarinn sem fór sínar eigin leiðir. Iðunn gaf út.

  • Snæbjörn Arngrímsson: Rannsóknin á leyndardómum eyðihússins. Vaka-Helgafell gaf út.

  • Gunnar Helgason: Draumaþjófurinn. Mál og menning gaf út.

 

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI MYNDRÍKRA BÓKA:

  • Rán Flygenring: Vigdís: bókin um fyrsta konuforsetann. Angústúra gaf út.

  • Lani Yamamoto: Egill spámaður. Angústúra gaf út.

  • Blær Guðmundsdóttir: Sipp, Sippsippanipp og Sippsippanippsúrumsipp: systurnar sem ætluðu sko ekki að giftast prinsum! Bókabeitan gaf út.

  • Bergrún Íris Sævarsdóttir: Ró – fjölskyldubók um frið og ró. Töfraland gaf út.

  • Jón Páll Halldórsson: Vargöld, 2. bók. Iðunn gaf út.

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI ÞÝDDRA BÓKA:

  • Þórdís Gísladóttir: Múmínálfarnir: Minningar múmínpabba eftir Tove Jansson. Mál og menning gaf út.

  • Silja Aðalsteinsdóttir: Snjósystirin eftir Maju Lunde. Mál og menning gaf út.

  • Þórarinn Eldjárn: Hver vill hugga krílið? eftir Tove Jansson. Mál og menning gaf út.

  • Jón St. Kristánsson: Villinorn: Bækurnar Blóð Viridíönu og Hefnd Kímeru eftir Lene Kaaberbøl. Angústúra gaf út.

  • Illugi Jökulsson: Bók um tré eftir Piotr Socha og Wojciech Grajkowski. Sögur útgáfa gaf út.

Tilnefningathöfnin fór fram í nýju rými fyrir ungmenni í Borgarbókasafninu í Gerðubergi, svonefndu Okinu. Skúli Helgason, formaður skóla- og frístundaráðs, flutti ávarp og dómnefnd kynnti niðurstöður en í henni sitja Tinna Ásgeirsdóttu formaður, Ásmundur Kristberg Örnólfsson, Helga Birgisdóttir, Karl Jóhann Jónsson og Valgerður Sigurðardóttir. Verðlaunin verða síðan afhent síðasta vetrardag í Höfða. Rökstuðning dómnefndar fyrir valinu á ofangreindum, níu bókum má lesa hér:

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI FRUMSAMINNA BÓKA:

Kjarval: málarinn sem fór sínar eigin leiðir eftir Margréti Tryggvadóttur

Í Kjarval: málarinn sem fór sínar eigin leiðir varpar Margrét Tryggvadóttir ljósi á manninn og listamanninn Jóhannes S. Kjarval og er bókin prýdd fjölda ljósmynda auk listaverka eftir Kjarval. Margréti tekst feiknavel að leiða lesendur inn í horfinn heim og endurvekja tímana sem Kjarval lifði. Listmálarinn ástsæli lifnar við og vekur undrun og áhuga lesenda, sem fá það ef til vill á tilfinninguna að þeir þekki nú listamanninn í eigin persónu. En bókin er þar að auki glæsilegur gripur á allan hátt, vandað hefur verið til uppsetningar og hugað vel að samspili lita, mynda og texta og fyrir vikið er hver opna um sig lítið listaverk. Frábær bók sem á svo sannarlega erindi við alla og fangar huga bæði yngri og eldri lesenda.

Nornin eftir Hildi Knútsdóttur

Sögusvið Nornarinnar er Ísland 2096 og stóru þemu bókarinnar eru loftslagsbreytingar og flóttamenn. Heimurinn er orðinn ansi háskalegur og hefur breyst heilmikið, einkum hefur náttúran tekið stakkaskiptum, ekki hvað síst vegna umgengni mannanna. Nornin er ákaflega vel skrifuð saga. Hildur eru lunkin að bregða ljósi á persónur með fáum orðum, lýsingar hennar á sögusviðinu eru einfaldar en oft ljóðrænar og henni tekst vel að skapa trúverðugt andrúmsloft og lýsa heimi sem, til allrar lukku, er ekki enn orðinn að veruleika (og þó!). Skilaboðin eru skýr og sett fram í spennandi búningi. En þó svo Nornin eigi sér stað í framtíðinni er hún samtímasaga sem á erindi við okkur öll – saga sem skemmtir og vekur okkur til umhugsunar.

 

Villueyjar eftir Ragnhildi Hólmgeirsdóttur

Villueyjar er fantavel skrifuð ungmennabók sem fjallar um baráttu góðs og ills og það að trúa – bæði á sjálfan sig og aðra. Lesendur fylgjast með sorgum og sigrum aðalpersónunnar Arildu og hinn fantasíukenndi söguheimur er byggður upp á einkar sannfærandi hátt. Víða er að finna tilvísanir í sögulega atburði okkar heims og staðarnöfn auk þess sem  skírskotað er til áskorana og gilda hins vestræna samfélags. Allt þetta stuðlar að því að mynda þétta og góða sögu. Mikil áhersla er lögð á umhverfislýsingar sem þó bitna ekki á persónusköpun en Ragnhildi hefur tekist að skapa sérlega athyglisverða aðalpersónu ásamt því sem aukapersónurnar lifna við á síðum bókarinnar og eru annað og meira en bara staðalímyndir.

 

 

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI MYNDRÍKRA BÓKA:

Egill spámaður, texti og myndir eftir Lani Yamamoto

Í Agli spámanni segir frá dreng sem finnst ekki gott að tala og líður best að fara í gegnum dagana í föstum skorðum, að finna öryggi í eigin venjum. Nú á tímum greininga hvarflar helst að manni Egill sé á einhverfurófinu, en það væri samt takmarkandi lýsing á bók eins og Agli spámanni því hún er í senn heimspekileg og ljóðræn og leyfir lesandanum að fylla inn í eyðurnar. Heildaruppsetning bókarinnar er ákaflega falleg, texti og myndir eru í mjúkri litapallettu og fá gott rými til að njóta sín í einfaldleika sínum. Bókin skilur eftir sig áleitna tilfinningu fyrir kyrrð og fegurð.

 

 

Ró – fjölskyldubók um frið og ró, texti: Eva Rún Þorgeirsdóttir, myndir: Bergrún Íris Sævarsdóttir

Ró – fjölskyldubók um frið og ró er samsafn af æfingum og hugleiðingum um tilfinningar okkar og viðbrögð og er byggð á margra ára reynslu Evu Rúnar af að kenna börnum jóga, slökun og hugleiðslu. Bókinni er ætlað að minna lesandann á það mikilvægasta í lífinu, að hver dagur er dýrmætt, nýtt ævintýri sem við getum öll lært að fanga með ýmsum leiðum. Til að mynda með því að finna okkar eigin innri ró og það gerir lesandinn sannarlega þegar hann opnar bókina því myndir Bergrúnar Írisar við texta Evu Rúnar eru næmar og hæglátar, fullar af bæði fegurð og ró. Hér sýnir Bergrún Íris á sér enn nýja hlið sem frjór og natinn myndhöfundur og úr verður falleg og eiguleg bók fyrir alla fjölskylduna.

 

 

Sipp, Sippsippanipp og Sippsippanippsúrumsipp, texti og myndir eftir Blæ Guðmundsdóttur

Í bókinni Sipp, Sippsippanipp og Sippsippanippsippsúrumsipp leikur Blær Guðmundsdóttir, höfundur og teiknari, sér með persónur úr gamalli munnmælasögu og gerir úr henni sína eigin útgáfu. Þetta er stórskemmtileg endurvinnsla á hinu hefðbundna ævintýraformi sem skartar prinsum og prinsessum og notar höfundur ýmis minni úr gömlum sögum saman við það sem við þekkjum úr nútímanum. Teikningarnar eru léttar og leikandi vatnslitamyndir og bera Blæ vitni um góða færni, stíllinn er húmorískur, allt að því léttklikkaður á skemmtilegan hátt sem hæfir sögunni vel og myndirnar stútfullar af litlum, fyndnum smáatriðum sem bæta við söguna.

 

Vigdís: bókin um fyrsta konuforsetann eftir Rán Flygenring

Verðandi rithöfundur gerir sér lítið fyrir og bankar upp hjá Vigdísi Finnbogadóttur, eins og ekkert væri sjálfsagðara, með þeim ásetningi að skrifa um hana bók. Bókin er skrifuð út frá sjónarhóli barns sem býr yfir því sjálfsprottna hugrekki sem aðeins börn hafa, að ráðast í það stórvirki að skrifa um fyrsta konuforsetann, þrátt fyrir ungan aldur. Hugmyndin er frábær og ískrandi skemmtilegar teikningar, handskrifuð leturgerð og lifandi uppsetning mynda saman fallega heild og koma lífshlaupi Vigdísar vel til skila á aðgengilegan og hátt sem bæði fullorðnir og börn ná að njóta, jafnframt því sem bókin hefur gott sagnfræðilegt gildi.

 

 

TILNEFNDAR BÆKUR Í FLOKKI ÞÝDDRA BÓKA:

Minningar múmínpabba eftir Tove Jansson, í þýðingu Þórdísar Gísladóttur

Minningar múmínpabba er 4. sagan í hinum sígilda bókaflokki um múmínálfana. Sagan hefst á því að múmínpabbi veikist heiftarlega, hugar sjálfum sér vart líf og fyrir hvatningu Múmínmömmu ákveður hann að rita endurminningar sínar og rifja upp sín ævintýralegu æskuár. Lækningarmátturinn sem í þessu felst er ótvíræður og í sögulok er múmínpabbi aftur kominn með æskublik í augu. Í söguheimi Tove Jansson er hversdagslegum atvikum, súrrealískri atburðarás og heimspekilegum vangaveltum um lífið og tilveruna blandað saman svo úr verður einstak listaverk fyrir börn og fullorðna. Þórdís Gísladóttir tekst á við það vandaverk að þýða Minningar Múmínpabba og það gerir hún hugvitsamlega, snýr sögunni á auðuga og lipra íslensku og endurskapar einstaka og frjóa töfraveröld múmínálfanna á einkar sannfærandi máta.

Snjósystirin eftir Maja Lunde, í þýðingu Silju Aðalsteinsdóttur

Í aðventusögunni Snjósystirin eftir Maja Lunde sogast lesandinn inn í dularfulla atburðarás sem hverfist um hinn unga Júlían og hans nánustu. Júní systir hans er látin og alls staðar virðist ríkja þögn, þeir Jonni vinur hans kunna ekki lengur að tala saman og Júlían virðist sjálfur ekki skilja hvernig það gerðist. Snjósystirin er hvort tveggja í senn sígilt jólaævintýri en líka kyrrlát og falleg saga með döprum undirtón þar sem tekist er á við vandasöm umfjöllunarefni; vináttu, sorg og missi, og óhætt að segja að hún snerti við lesendum á öllum aldri. Í þýðingu sinni kemur Silja Aðalsteinsdóttir hinu lágstemmda andrúmslofti sögunnar einkar vel til skila á tærri og vandaðri íslensku svo úr verður hrífandi saga fyrir unga sem aldna.